Wat is stress?
In onze moderne samenleving lijkt stress bijna onvermijdelijk. Of het nu werkgerelateerd is, door persoonlijke verplichtingen of gewoon de algehele drukte van het leven, velen van ons ervaren stress op een dagelijkse basis. Hoewel een beetje stress normaal is en zelfs nuttig kan zijn om ons alert te houden, kan overmatige stress leiden tot ernstigere problemen, waaronder burn-out.
Stress is een reactie van je lichaam op uitdagende situaties. Het is als een ingebouwd alarmsysteem dat je aanzet tot actie in tijden van gevaar of druk. Het kan zowel fysieke als emotionele reacties veroorzaken, zoals een verhoogde hartslag, gespannen spieren, angstgevoelens en concentratieproblemen. Een beetje stress kan nuttig zijn, omdat het je scherp en alert maakt, maar te veel en constant stress kan schadelijk zijn voor je gezondheid. Het is belangrijk om manieren te vinden om met stress om te gaan, zoals ontspanningsoefeningen, sporten of gewoon even een adempauze nemen.
Stress symptomen: herken de signalen
Stress kan zich manifesteren op verschillende manieren, zowel fysiek als emotioneel. Fysieke symptomen kunnen variëren van hoofdpijn en gespannen spieren tot slaapproblemen en maagklachten. Emotioneel gezien kunnen angst, prikkelbaarheid en een constant gevoel van haast tekenen zijn dat stress je welzijn beïnvloedt. Het is belangrijk om deze signalen serieus te nemen en actie te ondernemen voordat stress uitmondt in een burn-out. Herken de symptomen van stress:
Fysieke symptomen:
-
- Verhoogde hartslag en ademhaling
- Gespannen spieren, vooral in de nek en schouders
- Hoofdpijn
- Maagproblemen, zoals buikpijn of misselijkheid
- Vermoeidheid of slaapproblemen
- Duizeligheid
Emotionele symptomen:
-
- Angst of nervositeit
- Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen
- Gevoelens van overweldiging
- Verminderde concentratie en besluiteloosheid
- Een constant gevoel van haast
Gedragsmatige symptomen:
-
- Veranderingen in eetpatronen, zoals te veel eten of juist te weinig eten
- Toegenomen gebruik van stimulerende middelen zoals koffie of alcohol
- Terugtrekken uit sociale activiteiten
- Moeite met ontspannen of tot rust komen
Stress meten?
Stress meten is geen eenvoudige taak omdat het een subjectieve ervaring is die voor iedereen anders kan zijn. Er zijn echter verschillende methoden en instrumenten die professionals gebruiken om stressniveaus te beoordelen. Hier zijn enkele gangbare methoden:
- Zelfrapportage vragenlijsten: Mensen kunnen zelf aangeven hoe ze zich voelen en in welke mate ze stress ervaren. Dit kan gebeuren aan de hand van gestandaardiseerde vragenlijsten die verschillende aspecten van stress meten, zoals de Perceived Stress Scale (PSS).
- Fysiologische metingen: Stress kan ook worden gemeten aan de hand van fysiologische indicatoren, zoals hartslag, bloeddruk, ademhalingsfrequentie en niveaus van stresshormonen zoals cortisol. Deze metingen geven een objectievere kijk op de fysieke reacties van het lichaam op stress.
- Observatie: Professionals kunnen het gedrag van een persoon observeren om tekenen van stress op te merken, zoals nervositeit, rusteloosheid of vermijdingsgedrag.
- Interviews: Een gesprek met een persoon kan dieper inzicht geven in de specifieke stressoren en de manier waarop ze ermee omgaan.
- Preventieve screenings: Sommige organisaties voeren preventieve screenings uit om de stressniveaus van hun medewerkers te meten en te helpen bij het identificeren van potentiële risico’s voor burn-out.
Een nadeel van een persoonlijke evaluatie door middel van vragenlijsten en uiterlijke kernmerken en gedrag is dat het geen meetbaar feit. Stress is ontzettend moeilijk te meten aan de hand van laboratoriumtesten. Een test die vaak wordt uitgevoerd is het meten van cortisol in bloed. Cortisol speelt een centrale rol in de reactie van het lichaam op stress. Wanneer je een stressvolle situatie ervaart, wordt cortisol vrijgegeven als onderdeel van de “fight or flight” respons. Helaas is cortisol slechts één parameter die betrokken is bij stress en deze test geeft dus slechts inzicht in een klein deel van jouw stress response.
Meest uitgebreide stress test
De stress test van VicoBlue is de meest uitgebreide stress test die niet alleen de waarde van cortisol in jouw lichaam meet, maar meerdere hormonen en signaalstofjes test. Dit heeft een groot voordeel en dat is dat de interpretatie van al deze parameters samen een gerichte conclusie kan geven, en daarbij een bijpassend advies gepersonaliseerd op jouw waardes. Zo meet de stress test cortisol en DHEA in speeksel, zo hoef je geen vervelende bloedafname mee te maken en bovendien is cortisol in speeksel betrouwbaarder om te meten. Daarnaast worden adrenaline, noradrenaline, dopamine en serotonine in urine gemeten.
Stress verminderen
Een burn-out is het eindresultaat van langdurige en onbehandelde stress. Het is een staat van emotionele, fysieke en mentale uitputting die invloed heeft op je algehele functioneren. Tekenen van een burn-out zijn onder meer vermoeidheid die niet verdwijnt met rust, verminderde prestaties op het werk of in het dagelijks leven, en het gevoel van afstand nemen van verantwoordelijkheden.
Het verminderen van stress wanneer je merkt dat dit langdurig aanhoud is daarom cruciaal voor een gezond leven. Zo kun je voorkomen dat het te laat is en dat je in een burn0-out terecht komt. Voor de vermindering van stress is het belangrijk dat je voldoende ontspanning hebt, of het nu gaat om meditatie, wandelen in de natuur of gewoon even een boek lezen. Daarnaast moet je realistische doelen stellen die haalbaar zijn, zo voorkom je onnodige druk. Leer ook vaker ‘nee’ zeggen, zo ben en blijf je zelf in controle van de belasting in jouw leven. Wat ook helpt is iedere ochtend opstaan met een positieve mindset, vertel tegen jezelf dat je het waard bent.
Het is belangrijk om te onthouden dat het normaal is om hulp te zoeken als je stress ervaart. Het beheersen van stress is een doorlopend proces, en kleine veranderingen in levensstijl kunnen een grote impact hebben op je algehele welzijn. Wil je weten wat jouw stress profiel op dit moment is? Dan kan het nuttig zijn om jouw stress parameters te testen met de stress test.
1
Ga naar de shop en bestel de stress test online. Wij verzenden jouw thuistest dezelfde dag als je voor 15:00 uur bestelt.
2
Neem thuis makkelijk 3 speekselmonster en 1 urinemonster af en verstuur dit kosteloos naar ons aangesloten laboratorium.
3
Binnen 2 weken ontvang je jouw persoonlijke resultaten via de mail. Ga aan de slag met jouw gepersonaliseerde adviezen.
Betrouwbaar stress meten?
Stress wordt op veel verschillende manieren gemeten, denk aan vragenlijsten, gedragsevaluatie of cortisol testen. Diverse laboratoria meten stress parameters door de concentraties neurotransmitters en hormonen te bepalen. Echter kan de manier van afname veel invloed hebben op de uitkomst en de betrouwbaarheid van het resultaat.
Ontdek onze stress test
De Stress test uitgelegd in 5 stappen
Neurotransmitters: Neurotransmitters zijn signaalstoffen die zenuwimpulsen overdragen tussen zenuwcellen in het zenuwstelsel of die impulsen overdragen van motorische zenuwcellen op spiercellen of van zenuwreceptoren op sensorische zenuwcellen.
- CBS
- TNO
- RTL Nieuws
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29366616/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30946714/