Daling in ervaren gezondheid
De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen geeft inzicht in de gezondheid, de leefstijl en de welzijn van Nederlands die ouder zijn dan 18 jaar. Het onderzoek vind elke 4 jaar plaats en wordt uitgevoerd door de lokale GGD’s, GGD GHOR Nederland, het RIVM en het CBS. In het najaar van 2022 is een extra meting uitgevoerd om de gevolgen van Corona te kunnen meten. In deze vragenlijst kwamen onder andere vragen naar voren over de ervaren gezondheid, chronische aandoeningen, stress, eenzaamheid, mentale klachten, roken, long-covid, impact van corona etc.
Uit deze vragenlijst kwam naar voren dat gemiddeld 7 op de 10 inwoners zijn of haar eigen gezondheid als goed of zeer goed ervaarde. Dit percentage daalde in 2022 gemiddeld zo’n 10% ten opzichte van 2020. Dit is zeer opmerkelijk, vooral aangezien het percentage tussen 2016 en 2020 juist steeg. Opvallend is dat het percentage in 2022 (70%) niet alleen lager is dan 2020, maar ook ten opzicht van 2016 en 2012 (beide 76%) (bron 3).
Verschillen in regio’s
Het percentage ervaren gezondheid verschilt erg tussen de diverse regio’s in Nederland. De gemiddelde percentage in Nederland is 70%. Gooi en Vechtstreek is de regio met het hoogste percentage van mensen die hun gezondheid als goed ervaren (74,7%). Het laagste percentage is te vinden in de regio Zuid-Limburg (64,9%) (bron 4). Verder scoren ook de regio’s Zaanstreek/Waterland (68%), Haaglanden (68,1%), Limburg-Noord (68,8%), Brabant-Zuidoost (69,7%), West-Brabant (68,7%), Zeeland (69,7%), Rotterdam-Rijnmond (66,3%), Amsterdam (68,9%), Flevoland (67,9%) en Groningen (69,1%) beneden het Nederlandse gemiddelde.
Inkomen speelt een rol
Naast de verschillen in regio’s, zijn er ook veel verschillen te vinden in de groepen inwoners. Opvallend is dat inwoners die moeite hebben met rondkomen vaker een minder goede gezondheid ervaren. Dit zijn inwoners die geen opleiding hebben afgerond in het hoogste onderwijsniveau, vmbo of mbo-1. Van de groep die moeite heeft met rondkomen ervaart slechts 50% de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Samen met deze cijfers, blijkt ook mentale gezondheid een probleem in deze groep. Ook in deze gezondheidscategorie is een daling zichtbaar ten opzichte van 2020 (bron 3).
Mentale gezondheid
In 2022 is eenzaamheid een belangrijk punt van de vragenlijst. Men voelt zich eenzamer dan in 2020. Ook zijn de cijfers van mensen die kampen met een depressie of een angststoornis sterk toegenomen. Over het algemeen zijn de mentale problemen zichtbaar in alle leeftijdscategorieën, maar het blijkt vooral bij de groep jongvolwassenen (18-24 jaar) een probleem te zijn.
Gevolgen van de coronacrisis
De vragenlijst is afgenomen na het einde van de coronacrisis. Er is dus zeker een aanname aanwezig dat het slechter gaat met de gezondheid als gevolg van de coronacrisis. Dit kan in zekere mate ook zo zijn, maar er zijn altijd meer factoren betrokken, denk aan: de hoge sociale druk, een ongezonde leefstijl, te weinig beweging, maar ook het feit dat de samenleving in Nederland gemiddeld ouder wordt. Zo wordt de gemiddelde Nederlandse vrouw 83 jaar en de Nederlandse man 79,7 jaar. Echter, is de gemiddelde ‘gezonde’ leeftijd in Nederland slechts 61,1 jaar (2020, bron 5).
De gevolgen van de coronacrisis zijn overigens niet allemaal negatief. De helft van de Nederlanders gaf aan nog positieve gevolgen te ervaren zoals het thuiswerken, een betere balans tussen werk en privé (bron 3).
Bronnen:
- https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-volwassenen-en-ouderen
- https://www.metronieuws.nl/lifestyle/fit-gezond/2023/06/mate-gezond-voelen-daalt-een-van-redenen/
- https://www.rivm.nl/nieuws/minder-mensen-voelen-zich-gezond#:~:text=In%20Nederland%20ervaarden%20in%202022,tussen%20regio’s%20en%20groepen%20inwoners.
- https://statline.rivm.nl/#/RIVM/nl/dataset/50119NED/table?ts=1687763916561
- https://ec.europa.eu/eurostat/web/health/data/database