Een alarmerende groei in Amerika

Recent onderzoek laat zien dat het aantal Amerikaanse tieners met ernstig overgewicht tussen 1990 en 2022 met circa 253 % is toegenomen, vooral bij 16–18‑jarigen. Kinderen met een BMI boven de 40 of 50 ontwikkelen vaker insulineresistentie, wat de kans op diabetes type 2, hart‑ en vaatziekten, leverproblemen en beroertes op jonge leeftijd aanzienlijk vergroot. Amerikaanse wetenschappers pleiten inmiddels voor aanvullende BMI-categorieën, naast standaardmaten, om de ernstigste gevallen beter te volgen.

In Nederland neemt de ernst toe

Hoewel het totaalpercentage kinderen met overgewicht in Nederland sinds 1990 relatief stabiel blijft, zijn er opvallende trends:

  • In 2023 hadden 11,3 % van de 4‑ tot 12‑jarigen en 12,2 % van de 12‑ tot 16‑jarigen overgewicht — licht gedaald ten opzichte van 2022. Vrije Universiteit Amsterdam,  Nederlands Jeugdinstituut

  • Het aandeel kinderen met ernstig overgewicht (obesitas) steeg echter: bij 4‑12‑jarigen van 3,4 % naar 3,7 %; bij 12‑16‑jarigen van 2,6 % naar 3,8 %; en bij 16‑20‑jarigen van 3,8 % naar 5,2 % in 2023 Nederlands Jeugdinstituut.

  • Volgens landelijke cijfers heeft ongeveer 14,2 % van de 4–17‑jarigen in 2024 overgewicht, waarvan 3,6 % obesitas VZinfo.

Artsen signaleren bovendien dat de obesitas bij Nederlandse kinderen zwaarder is geworden, met fysieke klachten op jongere leeftijd — het systeem van grenswaarden lijkt tekort te schieten voor het identificeren van de meest ernstige gevallen

Waarom ook Nederland alert moet zijn

  • Lichte maar aanhoudende stijging in obesitas bij jongvolwassenen (5,2 % in 2023) is zorgwekkend, omdat deze groep ouderdomsziektes zoals diabetes type 2 nu al ontwikkelt.

  • Meer ernstige gevallen: ook al is het overall percentage stabiel, de zwaarte van de obesitas neemt toe, wat complicaties versnelt.

  • Toename van zorgverleningsbehoefte: sinds 2014 is het aantal kinderen dat obesitaszorg zoekt bij obese poliklinieken verviervoudigd — nu zo’n 100.000 kinderen in Nederland.

  • Sociaal-economische factoren spelen mee: kinderen van laagopgeleide ouders lopen twee tot drie keer zoveel risico op obesitas dan kinderen van hoogopgeleide ouders.

Wat kun jij doen?

  • Wees alert op gewicht + groei: bespreek ook als BMI binnen de “norm” valt, maar lichamelijke klachten optreden (zoals vermoeidheid).

  • Voedzame omgeving creëren: gezonde voeding moet betaalbaar en beschikbaar zijn. Overheid en scholen hebben hierbij een taak.

  • Actief leefstijlbeleid: beweging stimuleren, bewaak schermtijd, betrek kinderen bij boodschappen en koken.

  • Vroegtijdige ondersteuning zoeken: diëtist, kinderarts, gespecialiseerde obesitaspolikliniek – wacht niet af, héél jong starten is effectiever. Ook diverse laboratoriumtesten kunnen ondersteunen om preventief te werken aan overgewicht. VicoBlue biedt hierin een aantal bewuste oplossingen. 

  • Gezinsaanpak ontwikkelen: obesitas komt vaak in gezinnen voor — family‑bewustzijn is hierbij cruciaal

 

Wil je meer lezen over de ontwikkelingen in Amerika. Lees dan hier verder.